„Jak to działa? Zwierzęta", czyli z pomysłem, z humorem i nie tylko dla najmłodszych

Nie oceniaj książki po grupie docelowej sugerowanej przez wydawcę. Nie szufladkuj na podstawie tego, co wydaje się podobne, bo możesz się zdziwić. Te dwa zdania jak mantrę powtarzam sobie od kilku dni. A przyczyną tego stanu rzeczy stał się zaskakujący picturebook Nikoli Kucharskiej „Jak to działa? Zwierzęta”.

Kupiłam go trochę przez przypadek, z myślą o różnych okazjach prezentowych. Przecież to dla maluchów, a moje dzieci już takie duże i tyle poważnych książek o zwierzętach mają, że na sto procent wzgardzą czymś, co wydawało mi się być raczej infantylne.  Ku mojemu zaskoczeniu książka została przechwycona, zanim zdołałam zweryfikować swoje błędne przekonania, oczarowała potomstwo i zostanie z nami na dłużej.

Przyczyn jest kilka. Po pierwsze pies z mikrofalówką w środku (nie wyprowadzam z błędu, że to raczej coś innego). Po drugie pozostałe doskonałe przekroje zwierząt. Po trzecie humor. A po czwarte mnóstwo zaskakujących całkiem poważnych informacji.

W książce wykorzystano klasyczny motyw - ciekawe świata dzieci i dorosły w roli przewodnika, który udziela odpowiedzi na setki pozornie najbardziej absurdalnych pytań. 

Wśród dwójki dzieci prym wiedzie Klara, która marzy, by w przyszłości robić coś związanego ze zwierzętami. Cokolwiek. Dlatego musi wiedzieć wszystko.  W roli eksperta występuje dziadek. Klasyczny, wręcz archetypowy. W spodniach z szelkami, w kapeluszu i z zegarkiem z dewizką. Ostoja cierpliwości.

Treść podzielono na cztery rozdziały, w których poznajemy zwierzęta domowe, mieszkające w parkach, w gospodarstwach i leśne dzikusy. Każdy z nich rozpoczyna się komiksową rozkładówką, która spodoba się młodszym dzieciom. Pełna szczegółów do odszukania, z gadającymi zwierzakami, z charakterystycznymi postaciami, z którymi z łatwością można się zidentyfikować, o ile ma się nie więcej niż osiem lat. Dlatego w moim domu strony te są po prostu przerzucane, by od razu skupić się na tym, co najfajniejsze i co wyróżnia tę właśnie pozycję spośród setek książek o zwierzętach.

A tym, co najlepsze, są pełne humoru przekroje zwierząt. Od razu zaznaczam, że nie mamy do czynienia z atlasem anatomicznym. Co więcej, przekroje nawet nie próbują aspirować do miana naukowych, dydaktycznych pomocy z zakresu nauki o budowie wewnętrznej zwierząt. Stanowią one pretekst do zabawnej opowieści o zwyczajach i cechach analizowanych osobników - ptaków, ssaków. gadów, płazów głównie z naszego rodzimego podwórka (parku, lasu).


Muszę przyznać, że zdziwił mnie pozytywnie ogrom ciekawostek, wcale nieoczywistych informacji dotyczących sposobu życia zwierząt, ich diety, zachowań, adaptacji do środowiska, budowy ciała. Czy żółwie są rzeczywiście powolne? Ile kilometrów przebiega chomik w swoim kołowrotku? Czy żaba słyszy? Czy pisklęta jedzą ptasie mleczko? Jak mama koza rozpoznaje swoje dzieci w stadzie? Czy kury odczuwają empatię? Dlaczego koty widzą w ciemności? Czy żółw bez skorupy to nadal żółw? To tylko skromny wybór pytań małej Klary, zagadnień, które ze stoickim spokojem objaśniał dziadek.

Ogromne ilustracje na stronach stylizowanych na kartkę z zeszytu w kratkę tak jak notatki większości z nas sprawiają wrażenie odrobinę chaotycznych. Informacje, ciekawostki podano nie wprost w formie ciągłego tekstu, to raczej dopiski na marginesie, obrazowe notatki. Do tego czcionka imitująca pismo odręczne. Warto przy tym podkreślić, że właśnie rodzajem czcionki autorka konsekwentnie różnicuje rodzaj treści. Innej używa do opisów humorystycznych, innej do przekazywania konkretnej wiedzy.

Charakterystyczna kreska Nikoli Kucharskiej może się podobać, choć przyznam szczerze, że styl autorki nie należy do moich ulubionych, głównie ze względu na sposób przedstawiania postaci trochę nazbyt kojarzący się z karykaturą. Za to w przypadku przekrojów zwierząt sprawdza się doskonale - wprowadza odpowiednią lekkość i dystans.

Pomysł na formę książki wywodzi się wprost z innej pozycji zilustrowanej przez Nikolę Kucharską. Po raz pierwszy żartobliwy przekrój kota pojawił się w „Opowiem ci, mamo, co robią koty” - całokartonowej książce obrazkowej przeznaczonej dla czytelników w wieku przedszkolnym. „Jak to działa? Zwierzęta” to propozycja także dla nieco starszego odbiorcy. Z bohaterką raczej zidentyfikuje się dziecko 4-8 letnie, ale przekroje... O tak, przekroje są dla wszystkich!

JAK TO DZIAŁA? ZWIERZĘTA
Tekst i ilustracje: Nikola Kucharska
Wydawnictwo: Nasza księgarnia
Data wydania: 2017
Oprawa: twarda
Liczba stron: 32
Format/forma: maksi
Sugerowany wiek: 6-10